Phóng viên: Việt Nam hiện là một trong 3 nước có vốn đầu tư FDI lớn nhất tại Lào. Bộ trưởng có đánh giá như thế nào về những đóng góp của các dự án đó đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của Lào?

Bộ trưởng Khamjane Vongphosy: Việt Nam hiện có tổng số 417 dự án FDI tại Lào, với giá trị đầu tư 4,3 tỷ USD, đứng top đầu trong số 54 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đầu tư vào Lào, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông-lâm nghiệp.

Bên cạnh đó, Việt Nam hỗ trợ Lào nghiên cứu, xây dựng chính sách phát triển nông nghiệp, thúc đẩy hợp tác-đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhằm sản xuất hàng hóa nông sản sạch và bền vững, có thể thích ứng với những thay đổi của thị trường quốc tế về gỗ và sản phẩm gỗ.

Hiện nay, Chính phủ Lào đã thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế của Việt Nam sang hợp tác, kinh doanh tại Lào trong lĩnh vực nông nghiệp thân thiện với môi trường, nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, trong đó có dự án phát triển nông nghiệp hỗn hợp của công ty Hoàng Anh Attapeu, dự án nuôi bò tại tỉnh Xieng Khuang và nhiều dự án khác mang lại kết quả rất tốt.

Trong lĩnh vực khai thác năng lượng và mỏ, trên cơ sở thỏa thuận của hai Chính phủ, các dự án được triển khai trong lĩnh vực năng lượng của Việt Nam đều được thực hiện theo luật pháp của Lào. Trong đó có một số dự án nổi bật như Xekamane 1, Xekamane Xansay và Xekamane 3, các dự án này đã có đóng góp đáng kể cho ngân sách của chính phủ Lào. Đối với các dự án mỏ, như mỏ sắt, bô-xít và các mỏ khác, đều được thực hiện theo hợp đồng mà hai bên đã ký kết, và đạt được tiến độ tương đối tốt.

Ngoài ra, Chính phủ Lào có chính sách khuyến khích nhằm thu hút nhiều hơn các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào lĩnh vực dịch vụ. Trong những năm qua đã có một số dự án đầu tư vào lĩnh vực này như dự án Sân golf Long Thành; Dự án đầu tư của Tập đoàn Viettel tại Lào; Khách sạn Vientiane Plaza; Khách sạn Mường Thanh; Khách sạn Crown Plaza; và nhiều các dự án thuộc lĩnh vực ngân hàng… Các dự án nói trên có ý nghĩa rất quan trọng về kinh tế-xã hội và chính trị, góp phần đáng kể vào việc phát triển kinh tế-xã hội và xóa đói giảm nghèo của nhân dân các dân tộc Lào.

Phóng viên: Các dự án kết nối giao thông, năng lượng đang được thực hiện nhằm kết nối hai nền kinh tế Việt Nam-Lào có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của kinh tế hai nước, thưa ông?

Bộ trưởng Khamjane Vongphosy: Chính phủ Lào hiện đang triển khai thực hiện kế hoạch kinh tế-xã hội trong giai đoạn 5 năm lần thứ IX, trong đó tập trung vào việc phát triển các dự án cơ sở hạ tầng kết nối với Việt Nam nhằm đem lại lợi ích tối đa về mặt kinh tế-xã hội cho người dân hai nước. Qua đó, tiếp tục góp phần làm cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Lào-Việt Nam ngày càng phát triển sâu rộng và vững chắc.

Lào có chiến lược phát triển đất nước từ một quốc gia không có biển, trở thành một quốc gia kết nối khu vực, trong đó có các dự án như Cảng biển Vũng Áng, Dự án đường sắt Lào-Việt Nam, Cảng cạn Thanaleng và Khu Logistics thủ đô Vientiane.

Đặc biệt, dự án Cảng Vũng Áng mở đường ra biển cho Lào nhằm tiếp cận thị trường quốc tế. Đây là tấm lòng, là tình đoàn kết hữu nghị của Việt Nam dành cho Lào. Dự án giúp khai thác tiềm năng thế mạnh của Lào, qua đó có thể vận chuyển hàng hóa sang các nước thứ 3 với chi phí thấp hơn so với vận tải đường bộ, giúp tăng tính cạnh tranh của hàng hóa Lào trên thị trường quốc tế, đồng thời cũng giúp việc nhập khẩu hàng hóa, vật tư, thiết bị phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế của Lào thuận lợi hơn.

Song song với việc phát triển Cảng biển Vũng Áng, Chính phủ hai nước cũng đã đồng ý xây dựng tuyến đường sắt từ Vũng Áng đến Thakhek (tỉnh Khammuan, Trung Lào) và kết nối với Thủ đô Vientiane. Khi hoàn thành, dự án này sẽ kéo theo sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng trong vận chuyển hành khách, hàng hóa và giúp phát triển hệ thống logistics hiệu quả cao, góp phần mang lại lợi ích kinh tế cho hai nước Lào-Việt Nam trong việc giảm chi phí và thời gian vận chuyển.

Nếu các dự án nói trên hoàn thành, sẽ giúp hiện thực hóa Kế hoạch phát triển hành lang kinh tế Đông-Tây dọc theo trục kinh tế từ Cảng Vũng Áng (tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam) đến tỉnh Khammuan (Trung Lào) và kết nối với tỉnh Phanom và các tỉnh Đông Bắc của Thái Lan. Dọc theo hành lang này sẽ phát triển công nghiệp, nông nghiệp, khoáng sản và các dịch vụ khác nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội cho các nước trong khu vực.

Phóng viên: Có ý kiến cho rằng quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Lào hiện chưa tương xứng với sự tin cậy chính trị và mối quan hệ hữu nghị vĩ đại giữa hai nước. Theo Bộ trưởng, cần làm gì để mối quan hệ này trở nên cân bằng, đáp ứng được kỳ vọng của lãnh đạo và người dân hai nước?

Bộ trưởng Khamjane Vongphosy: Mặc dù quan hệ thương mại Lào-Việt Nam có sự tăng trưởng hằng năm, đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam đứng hàng đầu trong danh sách các nhà đầu tư nước ngoài tại Lào, nhưng căn cứ vào yêu cầu hợp tác trong điều kiện mới, hai bên cần tiếp tục quan tâm cải thiện và nâng cấp quan hệ trong lĩnh vực thương mại và đầu tư để tương xứng với mối quan hệ giữa hai nước.

Để khai thác tiềm năng thế mạnh của hai bên, nhằm tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai nước đi vào thực chất, hiệu quả, đáp ứng nguyện vọng, mong ước của lãnh đạo và nhân dân hai nước, tôi cho rằng chúng ta phải tập trung vào một số vấn đề.

Thứ nhất, cần tích cực cải thiện môi trường kinh doanh giữa hai nước Lào-Việt Nam ngày càng khởi sắc hơn. Xây dựng các chính sách khuyến khích, tạo thuận lợi, giảm bớt các thủ tục, thời gian và chi phí không cần thiết trong hoạt động kinh doanh của các ngành liên quan được kịp thời, thông thoáng, minh bạch và hiệu quả.

Thứ hai, Lào cần thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp Việt Nam có năng lực tài chính, chuyên môn kỹ thuật, ưu tiên đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp sạch, sử dụng công nghệ cao, công nghiệp chế biến, sản xuất nhằm nâng cao giá trị sản phẩm xuất khẩu. Khuyến khích nhân dân khu vực dọc biên giới trao đổi sản phẩm và các hoạt động sản xuất kinh doanh nhiều hơn nữa.

Thứ ba, cần tiếp tục giải quyết kịp thời và hợp lý những khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư Việt Nam tại Lào và các nhà đầu tư Lào tại Việt Nam.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng.

Theo Nhandan