Chiều 10-11, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Ngọc Thành và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Phước Thành đã chủ trì hội nghị trực tuyến tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012. Tham dự hội nghị tại điểm cầu chính có lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh. Hội nghị còn có sự tham gia của 100 HTX đại diện cho 332 HTX trên toàn tỉnh.
Trong 10 năm qua, tỉnh đã quan tâm chỉ đạo cụ thể hóa, triển khai kịp thời các cơ chế, chính sách của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ chuyên môn, cán bộ quản lý và ban kiểm soát HTX; hỗ trợ thí điểm đưa trí thức trẻ tốt nghiệp đại học và cao đẳng về làm việc tại 6 HTX trong thời gian 3 năm. Về chính sách tiếp cận vốn, tỉnh đã chỉ đạo các chi nhánh ngân hàng trên địa bàn tích cực triển khai cho các HTX vay vốn để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Cùng với đó, tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tạo điều kiện để các HTX tham gia các chương trình, dự án phát triển kinh tế-xã hội; hỗ trợ các HTX thành lập mới, chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 với số tiền 5-10 triệu đồng/HTX; thực hiện tốt các chính sách ưu đãi về thuế, phí theo quy định.
Hiện nay, toàn tỉnh có 332 HTX với 21.077 thành viên. Trong số này có 297 HTX đang hoạt động (271 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chiếm 81,6%). Toàn tỉnh có 2 liên hiệp HTX nông nghiệp với 9 HTX thành viên hoạt động đúng theo Luật HTX năm 2012. Trong giai đoạn 2013-2021, có 277 HTX thành lập mới và 62 HTX giải thể. Tổng số vốn điều lệ của các HTX là hơn 598,5 tỷ đồng; doanh thu bình quân năm 2021 ước đạt hơn 2,7 tỷ đồng/HTX (tăng 7,1% so với năm 2013); lãi bình quân năm 2021 là 92 triệu đồng/HTX (tăng 11,5% so với năm 2013). Trong số 297 HTX đang hoạt động có 157 HTX hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả; tổng số nộp ngân sách nhà nước từ năm 2012 đến 31-8-2021 khoảng hơn 36,1 tỷ đồng. Thu nhập bình quân của 1 lao động thường xuyên trong HTX năm 2021 ước đạt 30 triệu đồng, tăng 35% so với năm 2013.
Hiện nay, toàn tỉnh có 81 HTX nông nghiệp tham gia liên kết sản xuất-tiêu thụ sản phẩm với 42 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh; hình thành được 201 cánh đồng lớn với tổng diện tích liên kết sản xuất-tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp khoảng 133.039 ha cây trồng các loại. Bên cạnh đó, các HTX đã tham gia nhiều chương trình xúc tiến thương mại, chương trình thương hiệu quốc gia, Chương trình OCOP… Qua đó, các HTX có điều kiện quảng bá, giới thiệu sản phẩm hàng hóa đến cộng đồng trong và ngoài nước, tạo cơ hội giao thương, liên kết hợp tác kinh doanh, mở rộng thị trường tiêu thụ.
Tuy nhiên, qua đánh giá, việc tổ chức, quản lý của các HTX còn nhiều hạn chế, bất cập. Cụ thể, bộ máy cán bộ quản lý điều hành của các HTX thiếu ổn định và thiếu chiều sâu, còn hạn chế về trình độ, năng lực. Nhiều HTX chưa tìm được hướng đi đúng đắn trong hoạt động, chưa có kế hoạch phát triển dài hạn ổn định. Năng lực nội tại của nhiều HTX còn yếu kém về tài chính, kỹ thuật, quy mô sản xuất nhỏ lẻ. Các hình thức liên doanh, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chưa thực sự chặt chẽ. Nhận thức của nông dân, HTX với việc liên doanh, liên kết hình thành chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp chưa cao, chưa thấy được lợi ích lâu dài. Việc xúc tiến thương mại, dự báo thông tin thị trường giá cả và định hướng sản xuất chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến việc tìm đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp nói chung trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn.
Phát biểu kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Ngọc Thành nhấn mạnh: Qua 10 năm thi hành Luật HTX năm 2012, đã có nhiều HTX hình thành và phát triển, biết ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng nhiều chuỗi giá trị. Nhiều sản phẩm của HTX được công nhận ở tầm quốc gia, vươn ra các thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều HTX không theo kịp yêu cầu phát triển, hoạt động kém hiệu quả, doanh thu đạt thấp.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh, nhận thức về HTX kiểu mới phải đồng bộ, nếu lơ mơ sẽ không có định hướng cụ thể. Chúng ta không nên cứng nhắc để tự tạo ra các rào cản gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX. Phải có sự thay đổi triệt để về mặt tư duy, không để HTX hoạt động èo uột, không hấp dẫn được các thành viên tham gia. Liên quan đến vấn đề đất đai, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các địa phương cần hướng dẫn cho các HTX đăng ký sử dụng đất. Liên minh HTX tỉnh cần nhanh chóng xây dựng trang tin điện tử để tuyên truyền các chính sách đến HTX; làm tốt vai trò định hướng, dẫn dắt cho HTX trong bối cảnh thị trường liên tục có những biến động như hiện nay. Đặc biệt, cần nâng cao chất lượng đào tạo cho HTX, gắn với thực hiện trong thực tiễn để HTX ngày càng phát triển, tạo được sức mạnh tập thể. Bên cạnh đó, cần hoạch định chính sách liên kết giữa doanh nghiệp với HTX, giữa HTX với bà con nông dân để tạo ra chuỗi giá trị trong sản xuất. Ngoài ra, cần tiếp tục triển khai các cơ chế, chính sách hỗ trợ từ vốn, máy móc thiết bị, khoa học công nghệ cho HTX, không để HTX tự xoay xở.
