Trước thực trạng này, gia đình ông Hồ Quang Cua – tác giả chính của giống lúa và gạo ST24, ST25 – đã gửi đơn đến Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT – Bộ Công Thương) đề nghị hỗ trợ bảo vệ thương hiệu giống lúa và gạo ST24, ST25 trên thị trường Việt Nam.
Theo gia đình ông Hồ Quang Cua, trên bao bì của một số sản phẩm trên thị trường có sử dụng dòng chữ mang “The World’s Best Rice” (Gạo ngon nhất thế giới) mà Tổ chức Thương nhân lúa gạo toàn cầu (TRT) đã cấp cho sản phẩm gạo của gia đình ông. Đây cũng là cụm từ gia đình ông đã đăng ký độc quyền tại Hoa Kỳ.
Giống lúa ST25 đã được Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cấp Bằng bảo hộ cho tác giả Hồ Quang Cua và đồng tác giả Trần Tấn Phương, Nguyễn Thị Thu Hương.
Tuy nhiên, Tổng cục QLTT cho biết cụm từ “The World’s Best Rice” (Gạo ngon nhất thế giới) không thể được bảo hộ độc quyền trong nước theo quy định của Việt Nam, dẫn đến khó khăn cho lực lượng QLTT trong việc xử lý các đối tượng mà gia đình ông Hồ Quang Cua cho là đã xâm phạm nhãn hiệu sản phẩm của gia đình mình.
Bên cạnh đó, do chưa nắm rõ quy định của pháp luật nên gia đình ông Hồ Quang Cua cũng chưa có hồ sơ tự công bố chất lượng sản phẩm theo quy định. Doanh nghiệp gia đình ông Hồ Quang Cua mới có Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu gạo cho các sản phẩm mang nhãn hiệu “SR SOC RICE”. Hai nhãn hiệu khác mang nhãn hiệu “Gạo Ông Cua”, “Gạo ST” đã nộp hồ sơ đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ thì đang trong quá trình chờ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.
“Việc sản xuất, kinh doanh các sản phẩm gạo mang nhãn hiệu “Gạo Ông Cua”, “Gạo ST” chưa có Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu gạo cũng như hồ sơ tự công bố nên chưa đủ căn cứ để lực lượng QLTT xử lý hành vi xâm phạm quyền đối với các nhãn hiệu này”, đại diện Tổng cục QLTT cho hay.
Để bảo vệ thương hiệu gạo hàng đầu của Việt Nam, Tổng cục QLTT đã trao đổi, hướng dẫn đại diện gia đình ông Hồ Quang Cua hoàn thiện hồ sơ để bảo hộ cho 2 nhãn hiệu nêu trên, cũng như hoàn thiện thủ tục về chất lượng sản phẩm. Đồng thời, chỉ đạo Cục QLTT các tỉnh, thành phố chủ động rà soát, thẩm tra, xác minh các nội dung doanh nghiệp phản ánh tại hồ sơ đối với các cơ sở bị cho là vi phạm trên địa bàn quản lý của mình.
Tổng cục QLTT đặc biệt lưu ý đối với các hành vi xâm phạm nhãn hiệu, gian lận nguồn gốc xuất xứ, chỉ dẫn địa lý, bao bì, tem, nhãn hàng hóa, Cục QLTT các tỉnh, thành phố cần kịp thời kiểm tra, xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Bên cạnh đó, đối với hành vi xâm phạm quyền về giống cây trồng (giống lúa, gạo) thuộc phạm vi quản lý của Bộ/Sở NN&PTNT, Tổng cục QLTT cũng yêu cầu Cục QLTT các tỉnh, thành phố phối hợp với Bộ/Sở NN&PTNT (khi có đề nghị) để kiểm tra, xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
Doanh nghiệp cần chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu
Về lâu dài, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại, Tổng cục QLTT sẽ tiếp tục chủ động, rà soát và phối hợp với doanh nghiệp để hỗ trợ gia đình ông Cua nói riêng cũng như các doanh nghiệp nói chung trong việc bảo hộ nhãn hiệu, chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Rút kinh nghiệm từ việc “đánh mất” thương hiệu gạo trên thị trường trong nước và quốc tế, Tổng cục QLTT khuyến cáo doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu các quy định pháp luật, chủ động xây dựng các biện pháp bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và phối hợp chặt chẽ với các Hiệp hội, Thương vụ, Cục Sở hữu trí tuệ, các bộ ngành liên quan để được hỗ trợ thủ tục cần thiết trước, trong và sau quá trình dự thi, tham gia kinh doanh tại thị trường quốc tế nhằm bảo hộ thương hiệu tại nước ngoài.
Doanh nghiệp cũng cần chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ và hoàn thiện hồ sơ tự công bố chất lượng sản phẩm của chính mình nhằm tránh những tranh chấp không đáng có rất phổ biến hiện nay. Đây cũng là cách để bảo vệ thành quả, sức lao động, chất xám, bảo vệ thành tựu của doanh nghiệp nói riêng, của quốc gia nói chung.
Tổng cục QLTT khuyến nghị không chỉ doanh nghiệp mà cả người dân đều phải tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật, không tiếp tay cho các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, phòng chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Trong trường hợp phát hiện các hành vi vi phạm trên thị trường, đề nghị người dân phản ánh trực tiếp tới cơ quan QLTT gần nhất hoặc hotline 1900888655 để được tiếp nhận thông tin và xử lý kịp thời những vi phạm.
