Trong khoảng thời gian từ thứ Sáu, ngày 4 tháng 3 đến thứ Ba ngày 8 tháng 3, giá Niken kỳ hạn đã tăng vọt trên Sàn giao dịch kim loại London từ khoảng 29.000 USD lên 100.000 USD / tấn. Nhưng, các bên đã bỏ qua các bữa tiệc mừng và thậm chí còn đọa đưa nhau ra tòa.

Điều gii đã xảy ra? Thực tế câu chuyện xảy ra sau đó liên quan đến hàng tỷ đô la, cuộc khủng hoảng Nga – Ukraine, nhà tài phiệt Trung Quốc “Big Shot” và một loạt những sự lùm xùm trong cách điều hành của LME.

“Big Shot” là ai?

Tsingshan Holding Group Co. là một nhà sản xuất kim loại của “ông trùm” Xiang Guangda, được biết đến ở Trung Quốc  với cái tên “Big Shot”. Ông bắt đầu sự nghiệp chế tạo khung cửa ra vào và cửa sổ ô tô ở miền Đông Trung Quốc. Tsingshan đang trên đường trở thành nhà sản xuất kim loại lớn nhất thế giới với việc phát triển các phương pháp sản xuất Niken và thép đột phá mới.

Công ty của Xiang đã đầu tư hàng tỷ đô la để khai thác từ các quốc gia có trữ lượng niken lớn như Indonesia. Năm ngoái, khi giá niken bắt đầu tăng do nhu cầu tăng và khả năng cung cấp hạn chế, ông bắt đầu tăng số lượng bán ra của mình. Vì vậy, Xiang Guangda gần đây đã đánh cược rằng lượng dự trữ của mình sẽ sớm tràn ngập thị trường và gây ra việc hạ giá Niken.

Tsingshan đã “bán khống” 30.000 tấn Niken ở vị trí trên sàn LME và 120.000 tấn khác được giữ ở vị trí không cần kê đơn với các ngân hàng như JPMorgan, BNP Paribas, Standard Chartered và United Overseas Bank.

“Bán khống” là hoạt động bán tài sản mà người bán khống không sở hữu nó. Khi thực hiện bán khống, người bán dự đoán giá tài sản sẽ giảm, do đó tài sản thường được “mượn” từ một người khác và bán với kỳ vọng sẽ mua lại trong tương lai với mức giá thấp hơn để thu được lợi nhuận.

Nhưng “đen” cho Tsingshan và Xiang Guangda khi vào đầu tháng 3, một đợt siết chặt nguồn cung ngắn chưa từng thấy, được thúc đẩy bởi cuộc chiến của Nga – Ukraine, đã khiến giá Niken “dựng đứng”. Tsingshan đã đứng vào tâm bão và vướng vào vòng siết nợ ngắn hạn.

Ở vào lúc giá đỉnh điểm, vị thế bán khống của Tsingshan tương đương với khoảng 1/8 trong số tất cả các hợp đồng đang tồn đọng trên thị trường, mà theo một báo cáo từ Tạp chí Phố Wall, nếu giá Niken ở mức 100.000 USD, công ty sẽ phải nợ LME 15 tỷ USD.

Nhưng, LME thì liên quan gì?

Mức tăng đột biến của giá Niken đã tạo ra các lệnh gọi ký quỹ cao hơn mức LME từng thấy và nếu được trả tiền, chúng sẽ gây xáo trộn thông qua sàn giao dịch và gây bất ổn cho thị trường toàn cầu.

Các giám đốc điều hành sàn giao dịch tranh nhau trả lời, cuối cùng ném một chiếc phao cứu sinh cho các nhà môi giới đại diện cho Tsingshan và các nhà sản xuất khác. Trong một động thái chưa từng có, họ đã tạm dừng giao dịch và hủy bỏ tất cả 9.000 giao dịch xảy ra vào thứ Ba ngày 8 tháng 3, trị giá tổng cộng khoảng gần 4 tỷ USD.

Thị trường tiếp tục chìm trong bóng tối trong một tuần, tạo ra một làn sóng hỗn loạn và một đám đông các nhà đầu tư tức giận lên sàn giao dịch. Trong bối cảnh đó, các mối đe dọa về các vụ kiện cáo rất nhiều khi lòng tin đã bị xói mòn.

LME đã khẳng định rằng, lựa chọn của họ để thay đổi giá thị trường vào thứ Ba không phải là một gói cứu trợ cho Tsingshan. Sàn giao dịch cũng tiết lộ rằng một số công ty môi giới thành viên LME nhỏ hơn khác cũng sẽ phá sản, gây ra một cuộc khủng hoảng có thể gây chấn động ngành công nghiệp kim loại trên toàn cầu.

Vì vậy, quyết định đình chỉ và hủy bỏ các giao dịch niken “được đưa ra để bảo vệ tính toàn vẹn của hệ thống của thị trường và ngăn chặn sự rối loạn. LME cố gắng hành động vì lợi ích của thị trường nói chung”, theo như lời người phát ngôn của LME cho biết. Tuy nhiên, cũng chính vì động thái đó, giờ đây “gã khổng lồ” 145 tuổi của Vương Quốc Anh đang bị nghiêng ngả trên bờ vực của sự sụp đổ niềm tin.

Adrian Gardner, nhà phân tích chính về thị trường niken tại Wood Mackenzie, cho biết sự thiếu minh bạch của LME cho phép vài ba tên tuổi lớn vung tiền và “chiếm đoạt” một thị trường tương đối kém thanh khoản.

Lỗi ở đây thuộc về LME khi họ không được thông báo về quy mô của các vị trí trên thị trường và họ không biết rằng tất cả đều tập trung vào một tay lũng đoạn thị trường, LME không biết rằng có một công ty đang ngồi ở phía bên kia của việc này với chiếc tàu chở hàng 150.000 tấn Niken.

Và đứng ở phía bên kia của cuộc giao dịch là các quỹ đầu cơ, những người đã đặt cược rằng giá của Niken sẽ tăng mạnh vì cuộc chiến giữa Nga và Ukraine (Nga đang cung cấp khoảng 20% tổng số niken cấp cao nhất). Khi LME quyết định hủy bỏ khoản tiền lãi 4 tỷ USD đó vào ngày 8 tháng 3, chính các quỹ đầu cơ đã mất một số tiền khổng lồ.

Kết thúc một tượng đài?

LME, chính thức được thành lập vào năm 1877 và hiện thuộc sở hữu của Hong Kong Exchanges & Clearing. Đối với ngành công nghiệp kim loại, đó là một tiện ích thiết yếu, tạo ra giá trị được đính kèm trong hầu hết mọi hợp đồng. Đối với các nhà đầu tư, ngân hàng và nhà môi giới, đó là một nơi để kiếm tiền.

Trong lịch sử của mình, sàn giao dịch này đã tồn tại qua các cuộc chiến tranh thế giới, các vụ bê bối và mặc định vị trí của nó như một tổ chức của Thành phố London: Nơi định giá toàn cầu cho các kim loại công nghiệp quan trọng của thế giới.

LME là một doanh nghiệp lớn, tương đương với 3,5 tỷ tấn kim loại được giao dịch hàng năm và một tiêu chuẩn toàn cầu để định giá các yếu tố thiết yếu này được thiết lập và kiểm duyệt bởi sàn giao dịch. Nhưng, sự cố trên xảy ra, khiến LME bị ngừng hoạt động trong một thời gian dài, và điều đó đã tạo ra một lỗ đen cho các nhà sản xuất và kinh doanh kim loại trên khắp thế giới.

“Thật kỳ lạ và đáng buồn,” Gardner nói. “Nó không tốt cho LME hoặc ngành công nghiệp kim loại. Nó không tốt cho nguyên tắc giao dịch hoặc cho nguyên tắc kinh tế thị trường tự do”.

Nhiều nhà giao dịch đã mất niềm tin vào sàn giao dịch và đang tìm cách kinh doanh của họ ở nơi khác. Một số đang tìm đến Chicago Mercantile Exchange (CME) và Shanghai Futures Exchange. CME hiện không giao dịch niken, nhưng có lẽ họ sẽ sớm ra mắt.

Không những vậy, các nhà đầu tư còn đe dọa sẽ đưa LME ra tòa và rất có thể điều này sẽ gây ra sự sụp đổ của một tượng đài 145 năm qua.

Theo Diendandoanhnghiep.vn