Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Vương quốc Anh (UKVFTA) không chỉ mang lại lợi thế về thuế quan mà còn mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp hỗ trợ cho da giày – lĩnh vực đang góp phần quan trọng trong việc gia tăng giá trị xuất khẩu của Việt Nam.
Công nghiệp hỗ trợ: Nền tảng bền vững cho tăng trưởng xuất khẩu
Theo bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày và Túi xách Việt Nam (Lefaso), UKVFTA đã tạo điều kiện để các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ tăng tốc xuất khẩu giày dép mà còn nâng cao khả năng phát triển công nghiệp hỗ trợ. Điều này giúp cải thiện tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên phụ liệu và tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Hiện nay, ngành da giày Việt Nam sở hữu hơn 1.000 nhà máy sản xuất, sử dụng khoảng 1,5 triệu lao động và đóng góp 8% GDP quốc gia. Tuy nhiên, mức độ nội địa hóa nguyên phụ liệu vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng khi nhiều linh kiện chủ chốt phải nhập khẩu. Với sự hỗ trợ của UKVFTA, các doanh nghiệp trong nước có thể đẩy mạnh sản xuất nguyên phụ liệu để tận dụng ưu đãi thuế quan và đáp ứng các quy tắc xuất xứ.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu giày dép sang Anh tăng 25%, chiếm gần 8% kim ngạch xuất khẩu vào EU. Tính đến tháng 9, tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép đạt 16,54 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Anh là thị trường quan trọng với kim ngạch đạt 765 triệu USD, trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam, chỉ sau điện thoại và linh kiện, máy móc thiết bị.
Sự gia tăng này được hỗ trợ mạnh mẽ từ UKVFTA, khi thuế nhập khẩu vào Anh được cam kết giảm dần đến 99,2% trong vòng 6 năm. Đây là cơ hội lớn để giày dép, túi xách và các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ tăng trưởng mạnh mẽ tại thị trường đầy tiềm năng này.
Trước UKVFTA, các sản phẩm giày dép Việt Nam xuất khẩu sang Anh phải chịu thuế suất cao (6,7%) – một rào cản lớn khi so sánh với các đối thủ như Trung Quốc, Hà Lan hay Ý. Tuy nhiên, nhờ hiệp định này, Việt Nam đã cải thiện đáng kể sức cạnh tranh về giá.
Song, bà Xuân cũng cảnh báo rằng tiêu chuẩn nhập khẩu của Anh rất khắt khe, đặc biệt về nguồn gốc nguyên phụ liệu và tính bền vững. Điều này đòi hỏi ngành công nghiệp hỗ trợ phải nâng cao năng lực sản xuất, ứng dụng công nghệ hiện đại và chú trọng vào sản phẩm thân thiện với môi trường.
Lefaso đã trình Bộ Công Thương đề xuất xây dựng Trung tâm giao dịch nguyên phụ liệu cho ngành công nghiệp thời trang Việt Nam. Trung tâm này không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyên liệu chất lượng cao mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn xanh – yếu tố ngày càng được thị trường quốc tế coi trọng.
Ngành da giày đang tận dụng tốt hơn UKVFTA để tăng xuất khẩu và có ưu đãi thuế
Chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ gắn với xuất khẩu
Để đạt mục tiêu xuất khẩu 27 tỷ USD năm 2024, ngành da giày đặt trọng tâm vào phát triển công nghiệp hỗ trợ, với các chiến lược:
– Gia tăng nội địa hóa: Đầu tư sản xuất nguyên phụ liệu chất lượng cao, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.
– Nâng cao năng lực thiết kế và sản xuất: Phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như sản xuất trọn gói (FOB) và sản xuất kèm thiết kế (ODM).
– Đáp ứng quy tắc xuất xứ: Bảo đảm sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan trong các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là UKVFTA.
– Chuyển đổi xanh: Ứng dụng công nghệ thân thiện với môi trường, xây dựng chuỗi cung ứng bền vững.
Công nghiệp hỗ trợ không chỉ là nền tảng cho sự phát triển của ngành da giày mà còn là chìa khóa để Việt Nam khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Với UKVFTA và các hiệp định thương mại tự do khác, Việt Nam đang có cơ hội lớn để tăng tốc xuất khẩu, cải thiện tỷ lệ nội địa hóa và thúc đẩy các giá trị bền vững.
Bà Xuân nhấn mạnh: “Xanh hóa không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Khi doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ và chuyển đổi xanh, họ không chỉ gia tăng khả năng cạnh tranh mà còn đảm bảo sự phát triển dài hạn trong thị trường toàn cầu khắt khe”. Với những bước đi chiến lược và tận dụng tốt cơ hội từ UKVFTA, ngành da giày Việt Nam hứa hẹn không chỉ bứt phá về kim ngạch xuất khẩu mà còn tạo nên nền tảng bền vững cho phát triển công nghiệp hỗ trợ, nâng tầm vị thế quốc gia trên bản đồ thương mại quốc tế.
